ردیابی مولکولی ویروئید اگزوکورتیس مرکبات و تعیین خصوصیات بیولوژیک نمونه‌های شبه‌اگزوکورتیس در استان مازندران‌

نوع مقاله : مقاله کوتاه پژوهشی

نویسندگان

1 مسئول مکاتبه

2 نویسنده

چکیده

علایم بیماری اگزوکورتیس به‌صورت پوسته پوسته شدن پایه نارنج سه‌برگچه‌ای (Poncirus trifoliata) و کوتولگی درختان مرکبات در مناطق معدودی از مرکبات‌کاری‌های مازندران مشاهده گردیده است. به منظور شناسایی و تعیین خصوصیات  بیولوژیکی جدایه‌های ویروئید اگزوکورتیس، تعداد 30 نمونه در سال 1383 از دو منطقه مهم مرکبات‌کاری مازندران جمع‌آوری و روی گیاه محک بالنگ اتراگ (Citrus medica var. Etrog) کلون Arizona 861-S1 پیوند زده شد. در نهال‌های بالنگ پیوند شده علایم متفاوتی از خفیف تا شدید دیده شد. نتایج آزمون واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با نسخه‌برداری معکوس ( RT-PCR ) با آغازگر اختصاصی ویروئید اگزوکورتیس نشان داد، هجده نمونه که علایم بیماری را نشان می‌دادند حاوی ویروئید اگزوکورتیس بودند. در این هجده نمونه، نوارهای دی. ان. ا تشکیل شده با استفاده از کیت خالص‌سازی محصول PCR بازیافت و با روش آنالیز چند شکلی فرم فضایی رشته‌های تک‌لا ( SSCP ) مقایسه و از نظر ترادف ارزیابی شدند. دی. ان. ا سه جدایه که در  SSCPمتفاوت به نظر می‌رسیدند انتخاب و به همراه چهار جدایه دیگر که مشابه بودند همسانه‌سازی و تعیین ترادف شدند. همردیفی ترادف‌های تعیین شده اختلاف دو تا سه نوکلئوتیدی در ترادف سه جدایه را نشان داد ولی تفاوتی در ترادف چهار جدایه دیگر که از نظر شدت بیماری‌زایی با هم متفاوت بودند دیده نشد. نتایج حاصل از عدم حضور ویروئید اگزوکورتیس در دوازده نمونه از نمونه‌های دارای علایم شبه اگزوکورتیس و هم‌چنین نتایج تعیین ترادف مبنی بر عدم اختلاف در ترادف جدایه‌هایی که از نظر خصوصیات بیولوژیک متفاوت بودند، این احتمال را مطرح می‌سازد که علاوه بر ویروئید اگزوکورتیس مرکبات عوامل شبه‌اگزوکورتیسی نیز می‌توانند در ایجاد علایم بیماری و شدت بیماری‌زایی دخالت داشته باشند. این اولین گزارش از بررسی مولکولی ویروئید اگزوکورتیس در درختان آلوده مرکبات شمال ایران است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

MOLECULAR DETECTION OF Citrus exocortis viroid AND BIOLOGICAL INDEXING OF EXOCORTIS – LIKE AFFECTED CITRUS TREES IN MAZANDARAN PROVINCE

نویسندگان [English]

  • S. M. ALAVI1 1
  • H. HASHEMI SOHI 2
  • A. AHOONMANESH 2
  • H. RAHIMIAN 2
چکیده [English]

The symptoms of exocortis disease including bark scaling on trifoliate orange (Poncirus trifoliata) rootstock and stunting of citrus trees have been observed in some citrus orchards of Mazandaran province. To study the biological properties of Citrus exocortis viroid (CEVd) isolates, thirty samples with various degrees of severity in exocortis symptoms were collected from three large citrus orchards of Mazandaran in 2004. Having graft-inoculated into Arizona 861-S1 Etrog citron (Citrus medica cv. Etrog), the samples caused variable symptoms on the inoculated citron plants. The results of reverse transcription-polymerase chain reaction (RT-PCR) with specific primer pairs for CEVd showed that eighteen samples with the symptoms of the disease were infected with CEVd. In these samples, the  related DNA bands were purified using High Pure PCR Product Purification Kit (Roche, Germany) and prepared for single–strand conformation polymorphism (SSCP) analysis. The DNA samples of the seven isolates were selected based on their differences in SSCP and cloned in pTZ57R/T ( Fermentas ), and sequenced at SeqLab Company ( Germany ). Sequence analysis revealed the existence of two or three nucleotide in the sequences of three isolates, while there were no differences in the sequences of the other four isolates despite the differences in the symptoms produced in citron. It seems that exocortis disease is caused by exocortis-like agents other than CEVd in Mazandaran. This is the first report on molecular characterization of CEVd in the infected citrus plants in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Citrus exocortis viroid
  • Molecular detection
  • Mazandaran province
  • Biological properties
  • Conformation polymorphism