بررسی ترجیح میزبانی و تأثیر سطوح مختلف جمعیّت Helicotylenchus digitiformis بر برخی از گیاهان زراعی

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده

2 مسئول مکاتبه

چکیده

ترجیح میزبانی نماتد Ivanova, 1967 Helicotylenchus digitiformis، در دو آزمون‏ مجزا، با جمعیت‏های اولیه 49/1 و 33/4 نماتد در گرم خاک، در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که همه گیاهان مورد آزمایش، شامل پنبه (دلتاپاین 16)، چغندرقند (Pb8)، چمن (اسپورت)، ذرت (هیبرید 704)، شبدر (ایرانی)، طالبی (سمسوری)، کلزا (طلایی)، گندم (شیراز)، گوجه‏فرنگی (راتگرز) و یونجه (همدانی)، میزبان این نماتد هستند، اما بالاترین فاکتور تولیدمثل و جمعیت نهایی نماتد مربوط به پنبه و ذرت بود. همچنین به منظور تعیین سطوح جمعیت خسارت‏زای گونه H. digitiformis روی هر یک از گیاهان ذرت (هیبرید 704) و پنبه (رقم دلتاپاین 16) دو آزمون جداگانه در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی، با جمعیت مزرعه‏ای، نصف جمعیت مزرعه‏ای و شاهد، به ترتیب با 33/4، 16/2 و صفر نماتد در گرم خاک، با شش تکرار در شرایط گلخانه و میکروپلات انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای جمعیت مزرعه‏ای و نصف جمعیت مزرعه‏ای ‏در شرایط میکروپلات و تیمار جمعیت مزرعه‏ای در شرایط گلخانه باعث کاهش معنی‌دار اکثر شاخص‏های رشدی گیاه ذرت نسبت به شاهد گردیدند. با وجود تکثیر نماتد بر روی رقم دلتاپاین 16 پنبه و داشتن فاکتور تولیدمثل بالاتر از یک در تیمارهای دارای نماتد، هیچ‏یک از سطوح جمعیتی در شرایط گلخانه و میکروپلات کاهش معنی‏داری بر روی شاخص‏های رشدی گیاه نسبت به شاهد ایجاد نکرده و به نظر می‌رسد رقم مذکور در شرایط آزمون‏های انجام شده نسبت به سطوح جمعیتی نماتد متحمل باشد. همچنین آزمون مشابهی روی دو رقم گندم پیشتاز و شیراز، در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با پنج تکرار در شرایط میکروپلات انجام گردید. از بین چهار سطوح جمعیت 49/1، 75/0، 50/0 و صفر نماتد در گرم خاک تنها تیمار دارای 49/1 نماتد در گرم خاک روی اکثر شاخص‏های رشدی رقم پیشتاز مؤثر بوده و کاهش معنی‏داری نسبت به شاهد ایجاد نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Host preference and effect of different population levels of Helicotylenchus digitiformis on some field crops لی

نویسندگان [English]

  • L. KASHI 1
  • A. KAREGAR 2
  • H. HAMZEH-ZARGHANI 1
چکیده [English]

Host preference of Helicotylenchus digitiformis Ivanova, 1967 on 10 common field crops including cantaloupe (Samsuri), canola (Golden), clover, corn (704-Hybrid), cotton (Deltapine 16), lucerne (Hamedani), sugar beet (Pb8), tomato (Rutgers), turf grass (Sport) and wheat (Shiraz) was studied in two separate trials. Tests were performed in randomized complete block designs, with initial field populations of 1.49 and 4.33 nematodes/g of soil, under greenhouse conditions. The results showed that all plants are hosts for the nematode but the highest final population and reproduction factor were happened on the cotton (Deltapine 16) and corn (hybrid 704). In addition, to determine the damaging levels of the nematode on corn (hybrid 704) and cotton (Deltapine 16), two tests were conducted in randomized complete block designs with initial field population, ½ field population and control (4.33, 2.16 and Zero nematodes/g of soil, respectively) and six replicates, under greenhouse and microplot conditions. The results showed that all of the field populations under greenhouse conditions and treatments with nematode under microplot conditions caused significantly decreases in most of growth indices of corn plants. Nevertheless, the nematode population has not any significant effect on the growth indices of cotton, although the nematode multiplied on it and reproduction factor was more than one. Also, similar tests were carried out on two local wheat cultivars (Shiraz and Pishtaz), with field population, ½ field population, 1/3 field population and control (1.49, 0.75, 0.50 and Zero nematodes/g of soil, respectively) in a randomized complete block design with five replicates, under microplot conditions. Results showed that only the field population significantly caused decreases in most of growth indices of wheat (Pishtaz).

کلیدواژه‌ها [English]

  • plant parasitic nematode
  • Host range
  • reproduction factor
  • Cotton
  • corn
  • Wheat