ارزیابی مقاومت ارقام و هیبریدهای رایج آفتابگردان در استان آذربایجان غربی نسبت به بیماری سفیدک کرکی آفتابگردان

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 مسئول مکاتبه

2 نویسنده

چکیده

سفیدک کرکی آفتابگردان یکی از بیماری‎های مهم این محصول در استان آذربایجان غربی، به شمار می‎آید که در شرایط مساعد آب و هوایی برای گسترش بیماری، اپیدمی‎های خسارت‎زایی را ایجاد می‎نماید. با توجه به این‎که برای کنترل مؤثر بیماری‎های گیاهی کاربرد ارقام مقاوم یکی از روش های موثر و سالم در کنترل بیماری است، بنابراین ارزیابی مقاومت یا حساسیت ارقام نسبت به بیماری سفیدک کرکی آفتابگردان، در جهت تولید و استفاده از ارقام مقاوم در برنامه‎های اصلاح نباتات، می‎تواند نقش مهمی داشته باشد. لذا در طول فصل زراعی سال 1387، مقاومت هفت رقم گرده افشان باز و دو هیبرید آفتابگردان رایج کشت در استان آذربایجان‎ غربی نسبت به نژاد 100 شبه قارچ Plasmopara halstedii شناسایی شده در ارومیه با کاربرد روش غوطه‎ور کردن کامل گیاهچه‎ها در سوسپانسیون اسپور مورد ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی‎ها نه علامت از علائم ماکروسکوپیک آلودگی به بیماری شامل مرگ گیاهچه، اسپورزایی روی برگ‎ها، اسپورزایی روی کوتیلدون و برگ‎ها، کوتولگی، موزاییک یا رنگ‎پریدگی برگ‎ها، بد شکلی، وجود زخم روی هیپوکوتیل و بالاخره کاهش رشد ریشه، روی بوته‎های مایه‎زنی شده، بر اساس نمره‎دهی در نظر گرفته شدند. ارقام و هیبریدهای آفتابگردان با استفاده از میزان شاخص شدت بیماری حاصل از امتیازهای این علائم، در پنج گروه مقاوم، نیمه‎مقاوم، نیمه‎حساس، حساس و فوق حساس قرار گرفتند. براین اساس ارقام رکورد، آرماویرسکی، آجیلی (آلستار)، ابلق، و پسته‎ای حساس، هیبریدهای ایروفلور و آذرگل نیمه‎مقاوم و ارقام مستر و لاکومکا مقاوم ارزیابی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

EVALUATION OF SUNFLOWER CULTIVARS AND HYBRIDS FOR THEIR RESISTANCE TO Plasmopara halstedii IN WEST-AZARBAIJAN, IRAN

نویسندگان [English]

  • F. SHAPOURAN 1
  • R. HEMMATI 2
  • Y. GHOOSTA 2
  • S. RAHMANPOUR 2
چکیده [English]

Sunflower downy mildew is one of the most important and destructive diseases of this crop in West-Azarbaijan. The disease causes epidemic damages and yield losses at favorite environmental conditions for the pathogen activity. Application of disease resistant cultivars is considered as one of the effective control methods. During the growing season of 2009 in West-Azarbaijan, infected sunflower plants were collected and used as a source of Plasmopara halstedii for inoculation of standard differential lines to identify the variation of pathogenicity. The resistance of seven open-pollinating cultivars and two hybrids of sunflower to the dominant race (race 100) of P. halstedii, was evaluated employing the whole seedling immersion (WSI) method in the greenhouse. In this investigation, nine macroscopic disease symptoms including damping-off, sporulation on cotyledons and leaves, sporulation on leaves, stunting, sporulation on cotyledons, mosaic on leaves, deformation of leaves, lesion on hypocotyls and root reduction on the inoculated plants were considered for disease rating and calculating the disease severity index (D.S.I). The experiment was conducted in three replications for each cultivar. The analysis of variance (ANOVA) was performed and the means were compared using Duncan multiple range test (P = 0.05) in SAS ver. 9.1 (SAS institute Inc., Cary, NC.). According to the analysisof variance(ANOVA) for disease severity index, cultivars and hybrids were classified into five significantly different groups (P< 0.05): resistant, moderately resistant, moderately susceptible, susceptible, and highly susceptible. Cultivars Lakumka and Master were in the same group as resistant cultivars, whereas Record was highly susceptible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sunflower
  • Downy mildew
  • resistance
  • Cultivars and hybrids