وجود چند ویروئید در درختان پرتقال آلوده به بیماری پوست صمغی

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

نویسنده

چکیده

بیماری پوست صمغی (Gummy bark) مرکبات در درختان پرتقال (Citrus sinensis) در برخی نواحی مرکبات‌خیز دنیا وجود دارد. علائم بیماری که به صورت کوتولگی، کوچک شدن میوه‌ها، آبله شدن (Stem pitting) چوب و بروز لکه‌های صمغی کوچک در پوست می‌باشد که در نواحی محدودی از مرکبات‌کاری‌های مازندران دیده شده است. عامل اصلی بیماری پوست صمغی به طور قطعی شناخته نشده است ولی بررسی‌های به عمل آمده حضور گونه‌هائی از ویروئیدهای مرکبات را در این بیماری محرز نموده است. مشاهدات انجام شده در سال 1384 در قطعات مرکبات کاری باغ‌های مهدشت بالا و پائین در شهرستان ساری در چند درخت پرتقال خونی (C. sinensis, Moro Blood) مسن روی پایه نارنج علائم ضعف، کوتولگی خفیف و کوچک‌تر بودن میوه‌ها مشهود بود. با جدا کردن پوست تنه در محل پیوند، آبله شدن شدید چوب همراه با تجمع صمغ در ته فرورفتگی‌ها و نیز وجود لکه‌های صمغی در پوست  آن محل و تا چندین سانتی‌متر بالاتر در تنه پرتقال قابل مشاهده بود. سرشاخه درختان دارای پوست صمغی جمع‌آوری و نوارهایی از پوست شاخه‌ها روی نهال‌های سالم پرتقال روی پایه سالم سیترنج ((Troyer citrange, Poncirus trifoliata×C. sinensis و نارنج یک ساله در شرایط گلخانه پیوند شدند. پس از گذشت یک سال از زمان پیوند استخراج RNA از دو نمونه آلوده شده پرتقال بیماری به همراه یک نمونه شاهد حاوی ویروئیدهای مرکبات (علوی و همکاران، 2005) با استفاده از ترایزول (TRIZOL) (ساخت شرکت Invitrogen) انجام گرفت. نتایج حاصل از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با نسخه‌برداری معکوس (RT-PCR) با حضور نمونه شاهد با استفاده از آغازگرهای ویروئیدهای مرکبات و ویروس تریستزا نشانگر حضور ویروئید کوتولگی رازک، خمیدگی برگ مرکبات، ویروئیدهای گروه III و IV و اگزوکورتیس مرکبات در نهال‌های آلوده شده بود. این اولین گزارش از آلوده بودن درختان پرتقال دارای علائم پوست صمغی به پنج ویروئید مختلف است. نقش این ویروئیدها در ایجاد پوست صمغی پرتقال به بررسی‌های وسیع‌تری نیاز دارد.
 

عنوان مقاله [English]

PRESENCE OF SOME VIROIDS IN SWEET ORANGE TREES INFECTED WITH THE GUMMY BARK DISEASE

نویسندگان [English]

  • N. ROWHANI
  • M. ALAVI
  • H. RAHIMIAN
چکیده [English]

Gummy bark disease of sweet orange (Citrus sinensis) trees has been reported from a few citrus growing regions of the world. The disease symptoms consist of mild to severe stem pitting and brown gummy flecks in the bark of sweet orange trees on sour orange ( C. aurantium) rootstock, being conspicuous several centimeter above the bud union on the trunk. The pits were usually impregnated with brown gummy deposits. In surveys conducted in 2005, several sweet orange trees, cv. Moro Blood, with symptoms of gummy bark were encountered in Mahdasht groves in Sari. One year old sweet orange budlings on Troyer citrange (Poncirus trifoliate × C. sinensis) rootstock and sour orange seedlings were graft-inoculated with buds from two symptomatic sweet orange trees. The budded plants were cut back to force growth of new flushes one month after budding. Gum impregnation of the bark of sweet orange on Troyer citrange rootstock was observed three to five years after graft-inoculation. RNA was extracted from graft-inoculated symptomatic sweet orange and symptomless sour orange plants and healthy seedlings of both species, as controls and a sweet orange budling previously proved to harbour several citrus viroids (Alavi et al., Iranian J. plant path. 41: 65-66) using TRIZOL (Invitrogen, Carlsbade. CA). RT-PCR was conducted using specific primers for citrus viroids and for the major coat protein gene of citrus tristeza virus. Electrophoresis of PCR products revealed presence of hop stunt viroid, citrus bent leaf viroid, citrus viroids III and IV and citrus exocortis viroid in the samples. This is the first report on the infection of the gummy bark diseased oranges with five different citrus viroids. The role of these viroids , if any, in gummy bark disease of sweet orange needs to be determined.