اولین گزارش سیاهک Viola در اثر قارچ Urocystis violae در ایران.

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

نویسنده

چکیده

مطالعه نمونه های آلوده به سیاهک روی Violae sp. متعلق به تیره Violaceae جمع آوری شده از منطقه حفاظت شده ارسباران واقع در شمال غربی کشور، مشخص نمود این نمونه‌ها به گونه‌ای سیاهک از جنس Urocystis با ویژگی های زیر آلوده شده‌اند: سورهای سیاهک غالبا در دمبرگ بصورت گال‌های دوکی شکل یا کشیده و متورم که تا چند سانتی متر طول داشتند تشکیل شده بود. سورها غالبا باعث تغییر شکل بد شکلی قسمت‌های آلوده گیاه میزبان شده بود. سورها همچنین در برگ‌ها و روی رگبرگ‌ها به شکل برآمدگی‌های تاولی شکل که غالبا توسط بافت میزبان پوشیده و سرانجام با شکافته شدن اپیدرم شکوفا می‌شدند، تشکیل شده بودند. سورهای شکافته شده حاوی توده اسپوری پودری به رنگ قهوه‌ای مایل به سیاه بودند. هاگ‌ها به صورت هاگوله به اشکال کروی، تخم مرغی، بیضوی، کشیده و بدون شکل مشخص به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز بودند. ابعاد هاگوله‌ها 45-21 × 73-21 میکرومتر اندازه گیری شد. هاگوله‌ها از (18-)-15-2 عدد هاگ زایا تشکیل شده بودند که توسط یک لایه کاملی از سلولهای عقیم احاطه می‌شدند. هاگ‌های زایا به اشکال کروی، تخم مرغی یا کشیده، بندرت چندوجهی و نامنظم دیده شد. این هاگ‌ها به دیواره صاف، به رنگ قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای مایل به قرمز بودند و ابعاد آنها 13-9 × 18-11 میکرومتر بود. سلولهای عقیم تنوع زیادی در شکل و اندازه داشته و غالبا تخم مرغی، کروی یا بیضوی بودند. این سلولها دارای دیواره صاف به رنگ زرد بوده و 12-6 میکرومتر طول داشتند (شکل 1). نمونه‌های بررسی شده بر اساس فلور سیاهک‌های اروپا (Vanky, K. 1994. European Smut Fungi) تحت نام Urocystis violae (Sowerby) E. Fisch. تعیین نام گردید. مشخصات نمونه بررسی شده کاملا منطبق با شرح ارائه شده برای Urocystis violae در منبع فوق بود. براساس منابع در دسترس (ارشاد 2001، سیاهک های گزارش شده از ایران، رستنیها، ضمیمه 1) تنها گونه Urocystis گزارش شده روی جنس Viola در ایران U. kmetiana Magnus است. این گونه به واسطه تشکیل سورها در گل‌ها بویژه تخمدان از گونه U. violae مجزا می‌شود. سیاهک U. violae عضو جدیدی برای قارچهای ایران محسوب می‌شود. نمونه بررسی شده در مجموعه مرجع قارچ‌های وزارت جهاد کشاورزی (IRAN) نگهداری می‌شود. با توجه به وجود گزارشاتی از خسارت سنگین گونه U. violae روی گونه‌های کاشته شده Viola بویژه در خزانه (MORDUE, J.E.M. 1988. Mycopathologia 103: 184) در دیگر نقاط دنیا، گزارش این گونه در ایران حائز اهمیت است.

عنوان مقاله [English]

First report of smut of Viola caused by Urocystis violae in Iran.

نویسندگان [English]

  • M. DONYADOOST-CHALAN
  • M. ABBASI
چکیده [English]

A specimen of Viola sp. with smut symptoms was collected and studied from Arasbaran protected region. Preliminary study revealed that the fungus is a member of the genus Urocystis Rabenh. ex Fuckel. The specimen characterized by sori usually in the petioles as fusiform loculate swellings up to several cm long which distort the attacked parts. Sori infrequently on leaf veins as blister like swellings. Sourus covering of host tissue persistent, eventually rupturing irregularly to expose the spore mass. Spore mass powdery, blackish-brown, composed of spore balls. Spore balls globose, ovoid to elongated, irregular 21-73 x 21-45 µm, reddish-brown, each composed of 2-15 (-18) spores, completely covered by sterile cells. Spores globose, ovoid, elongate or irregular, 11-18 x 9-13 µm, yellowish- to reddish-brown, smooth. Sterile cells variable in shape and size, 6-12 µm diameter, smooth (Fig 1). Above characteristics of the studied fungus fit with description of Urocystis violae (Sowerby) E. Fisch. (VANKY, K. 1994. European Smut Fungi). Based on literature records (ERSHAD, D. 2001. Smut Fungi Reported From Iran) U. violae is a new species for the Iranian mycobiota. Urocystis kmetiana Magnus, the only recorded smut fungus on Viola in Iran differs from above species due to the sori which are usually in the flowers, specially the ovaries, not the vegetative parts of the host. A voucher specimen was preserved in the fungus reference collection of the Ministry of Jihad-e –Agriculture (IRAN) at the Iranian Research Institute of Plant Protection, Tehran. Sever attacks of this smut species on cultivated violets specially, on nursery plants have been reported in other countries (MORDUE, J.E.M. 1988. Mycopathologia 103: 184).